Czyste powietrze w Krakowie dzięki kogeneracji

Do Krakowa przylgnęła łatka jednego z najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce.  Szansą na ograniczenie zjawiska smogu jest m.in. kogeneracja. Wymaga jednak – podobnie jak w całym kraju - systemowego wsparcia, a także specjalnych ustaw, które ułatwią budowę i rozbudowę sieci ciepłowniczych. Do takich wniosków doszli uczestnicy debaty „Kogeneracja – czyste powietrze dla miast”, która odbyła się 4 grudnia 2017 roku w Centrum Energetyki AGH w Krakowie. To już druga po katowickiej debata zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych.

W Krakowie coraz lepiej

W dyskusji w Krakowie wzięli udział między innymi przedstawiciele władz miasta. Przedstawili działania Krakowa w zakresie ograniczenia zanieczyszczenia powietrza w mieście. Są one bardzo imponujące i już przynoszą efekty. W ostatnich latach Kraków wydał ponad 250 mln zł na wymianę pieców węglowych. I problem ten z pewnością w ciągu kilku najbliższych lat zostanie rozwiązany. Jako pierwsze miasto w Polsce  - o czym wspominała Ewa Olszowska-Dej – Kraków podjął też współpracę z firmami dostarczającymi ciepło. Firmy te aktywnie wspierają miasto i zobowiązały się do pomocy mieszkańcom przy wymianie ogrzewania opalanego węglem. Z 24 tysięcy palenisk do zlikwidowania pozostało w Krakowie około 8 tysięcy w ciągu najbliższych dwóch lat. Jest to zadanie całkiem realne do wykonania. Jednak samorządowcy mocno podkreślali, że przepisy prawne nie zachęcają do takich zmian, nie wprowadzają na przykład konieczności podłączenia się do sieci ciepłowniczej, jeśli to jest możliwe. A przecież w ten sposób likwidacja prywatnych palenisk mogłaby przebiegać znacznie szybciej i wpływać na polepszenie jakości powietrza w mieście.

Czerwony pierścień wokół Krakowa

O ile w samym Krakowie – zdaniem Pawła Ciećki, Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska  – od lat kształtowana jest polityka czystego powietrza i przynosi ona już namacalne efekty, o tyle gorzej jest w sąsiednich gminach. Patrząc na mapę zanieczyszczeń powietrza widać wyraźnie, że pochodzą one nie z centrum Krakowa, ale właśnie z otaczających go terenów. Ale i tu sytuacja powoli się zmienia, a małopolskie gminy otrzymały na programy związane z czystością powietrza ponad 120 mln zł.

Z punktu widzenia wytwórców energii elektrycznej i ciepła

Z wypowiedzi przedstawicieli branży energetycznej wynika, że małopolskie elektrociepłownie i spółki ciepłownicze są przygotowane na dostawę większej ilości ciepła w razie likwidacji domowych palenisk i lokalnych kotłowni. Krakowski MPEC co roku buduje od 13 do 20 km nowych magistral ciepłowniczych i podłącza do nich nowych odbiorców. W ostatnich latach  każdego roku zwiększa się moc odbioru ciepła o ok. 40-50 MW, czyli miasta o wielkości Tarnobrzegu. Do tego jednak konieczne jest systemowe wsparcie tej technologii. Jak zauważył dyr. Marek Jaglarz z CEZ Skawina w Polsce istnieje ponad pięćset większych i mniejszych przedsiębiorstw ciepłowniczych, ale tylko 20% spośród nich stosuje technologię kogeneracyjną. Jeśli pozostałe firmy zostałyby zmodernizowane i wytwarzały ciepło i energię elektryczną jednocześnie, to ciepło zostanie wykorzystane nie tylko efektywnie, ale o 30% zmniejszy się zużycie paliwa pierwotnego, co wprost przekłada się na czystsze powietrze w miastach.